Zizolowezi Zabwino za Cybersecurity: Kukhala Otetezeka Pa intaneti
Introduction
M'nthawi yamakono ya digito, ndikofunikira kwambiri kuposa kale kuchitapo kanthu kuti muteteze moyo wanu mudziwe ndi zida zamagetsi kuchokera ku ziwopsezo za cyber. Pokhala ndi zizolowezi zabwino zachitetezo cha pa intaneti, mutha kuchepetsa kwambiri chiwopsezo cha kutayika kwa data, katangale, ndi mwayi wofikira mopanda chilolezo. Mu positi iyi yabulogu, tikambirana zina zosavuta koma zothandiza zachitetezo cha pa intaneti zomwe mungatsatire kuti mukhale otetezeka pa intaneti.
Kuchepetsa Kupeza Zambiri
Chinthu choyamba poteteza zambiri zanu ndikuchepetsa mwayi wopeza zida zanu. Ngakhale ndizosavuta kuzindikira anthu omwe atha kugwiritsa ntchito zida zanu, monga achibale kapena ogwira nawo ntchito, kuzindikira omwe atha kupeza njira zakutali sikophweka. Komabe, mutha kuchepetsa chiopsezocho potengera zizolowezi izi:
Kupititsa patsogolo password Security
Mawu achinsinsi akupitilizabe kukhala amodzi mwachitetezo omwe ali pachiwopsezo kwambiri pa intaneti. Kuti mupange mawu achinsinsi amphamvu, gwiritsani ntchito mawu achinsinsi apadera komanso aatali pachida chilichonse. National Institute for Standards and Technology imalimbikitsa kugwiritsa ntchito mawu achinsinsi osavuta, aatali, komanso osaiwalika. Kuphatikiza apo, ganizirani kugwiritsa ntchito manejala achinsinsi, omwe amatha kuyang'anira maakaunti ndi mapasiwedi angapo ndikuzindikira mawu achinsinsi ofooka kapena obwerezabwereza.
Umboni Wokwanira Wawiri
Nthawi zonse gwiritsani ntchito kutsimikizira kwazinthu ziwiri ngati kulipo. Njira iyi yololeza mwayi wopezeka imafuna zizindikiritso ziwiri mwa zitatu izi: zomwe mumadziwa, zomwe muli nazo, kapena zomwe muli. Pakufuna kukhalapo kwakuthupi, kutsimikizika kwazinthu ziwiri kumapangitsa kukhala kovuta kwambiri kwa wowopseza kuti asokoneze chipangizo chanu.
Kugwiritsa Ntchito Moyenera Mafunso a Chitetezo
Pamaakaunti omwe amakufunsani kuti mukhazikitse funso limodzi kapena angapo achinsinsi achinsinsi, gwiritsani ntchito zinsinsi za inu nokha zomwe mungadziwe. Mayankho omwe angapezeke pa malo anu ochezera a pa Intaneti kapena mfundo zomwe aliyense amadziwa za inu zimapangitsa kuti zikhale zosavuta kuti wina aganizire mawu anu achinsinsi.
Pangani Maakaunti Apadera pa Wogwiritsa Ntchito pa Chipangizo chilichonse
Khazikitsani maakaunti omwe amalola kuti munthu aliyense athe kupeza ndi zilolezo zomwe zimafunikira kwa aliyense. Mukafuna kupereka mwayi wogwiritsa ntchito maakaunti tsiku lililonse, chitani kwakanthawi. Kusamala uku kumachepetsa zotsatira za zisankho zolakwika monga kudina a phishing imelo kapena kuyendera tsamba loyipa.
Kusankha Ma Networks Otetezedwa
Gwiritsani ntchito malumikizidwe a intaneti omwe mumawakhulupirira, monga ntchito yakunyumba kapena LTE kudzera pagulu lanu lopanda zingwe. Maukonde apagulu sali otetezeka kwambiri, zomwe zimapangitsa kuti anthu ena azitha kupeza deta yanu mosavuta. Ngati mwasankha kulumikiza ma netiweki otsegula, lingalirani kugwiritsa ntchito antivayirasi ndi pulogalamu yotchinga pazida zanu. Njira ina yotetezera deta yanu yam'manja ndikugwiritsa ntchito intaneti yachinsinsi (VPN), yomwe imakupatsani mwayi wolumikizana ndi intaneti mosatekeseka ndikusunga zosinthana zanu mwachinsinsi mukamalumikizidwa pagulu la Wi-Fi.
Kusunga Mapulogalamu Amakono
Opanga amapereka zosintha pomwe amapeza zovuta pazogulitsa zawo. Sungani mapulogalamu anu onse pazida zamagetsi, kuphatikiza makompyuta, mafoni, matabuleti, ndi zida zina zanzeru. Zosintha zokha zimapangitsa izi kukhala zosavuta pazida zambiri, koma mungafunike kusintha zida zina pamanja. Ingogwiritsani ntchito zosintha kuchokera patsamba la opanga ndi masitolo omangidwira ngati Google Play kapena iTunes. Masamba a chipani chachitatu ndi mapulogalamu ndi osadalirika ndipo atha kukhala ndi chida chodwala.
Kugula Zida Zolumikizidwa
Mukamagula zida zatsopano zolumikizidwa, ganizirani kusasinthika kwa mtunduwo popereka zosintha pafupipafupi. Khalani okayikira maimelo osayembekezereka, chifukwa maimelo achinyengo ndi amodzi mwa zoopsa zomwe zafala kwambiri kwa ogwiritsa ntchito wamba. Cholinga cha maimelo achinyengo ndi kudziwa zambiri za inu, kubera ndalama kwa inu, kapena kukhazikitsa pulogalamu yaumbanda pa chipangizo chanu.
Kutsiliza
Pomaliza, potengera zizolowezi zabwino zachitetezo cha pa intaneti, mutha kuchepetsa kwambiri mwayi woti chidziwitso chanu chitayike, kuyipitsa, kapena kupezeka popanda chilolezo chanu. Kumbukirani kuti nthawi zonse mukhale osamala mukakhala pa intaneti komanso kusunga zida zanu ndi mapulogalamu amakono. Mukatero, mutha kukhala otetezeka pa intaneti ndikuteteza zambiri zanu.
